ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਨਿਊਜ. ਯੂਰਪ ਦੇ ਆਖਰੀ ਤਾਨਾਸ਼ਾਹ ਵਜੋਂ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਬੇਲਾਰੂਸ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਅਲੈਗਜ਼ੈਂਡਰ ਲੁਕਾਸੈਂਕੋ ਸੱਤਾ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸ ਆ ਗਏ ਹਨ। ਮੰਗਲਵਾਰ (25 ਮਾਰਚ) ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸੱਤਵੀਂ ਵਾਰ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਵਜੋਂ ਸਹੁੰ ਚੁੱਕੀ। ਰੂਸੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਵਲਾਦੀਮੀਰ ਪੁਤਿਨ ਦੇ ਕਰੀਬੀ ਮੰਨੇ ਜਾਂਦੇ ਲੁਕਾਸ਼ੈਂਕੋ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸਹੁੰ ਚੁੱਕ ਸਮਾਗਮ ਦੌਰਾਨ ਪੱਛਮੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ‘ਤੇ ਤੰਜ ਕੱਸਿਆ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਬੇਲਾਰੂਸ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨਾਲੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਲੋਕਤੰਤਰ ਹੈ ਜੋ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਰੋਲ ਮਾਡਲ ਮੰਨਦੇ ਹਨ। ਲੁਕਾਸੈਂਕੋ ਨੇ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਹੋਈਆਂ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ 87% ਵੋਟਾਂ ਨਾਲ ਜਿੱਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਉਸਦੀ ਜਿੱਤ ਦੀ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਭਾਰੀ ਆਲੋਚਨਾ ਹੋਈ ਹੈ।
1994 ਤੋਂ ਬੇਲਾਰੂਸ ਵਿੱਚ ਸੱਤਾ ਵਿੱਚ ਰਹੇ ਲੁਕਾਸੈਂਕੋ ਨੇ ਹੁਣ ਤਿੰਨ ਦਹਾਕੇ ਪੂਰੇ ਕਰ ਲਏ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 26 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਹੋਈਆਂ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਚੋਣਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਵਿਰੋਧੀਆਂ ਲਈ ਇੱਕ ਕੌੜਾ ਸੱਚ ਦੱਸਿਆ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਹ ਚੋਣ ਵਿਵਾਦਪੂਰਨ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਲੁਕਾਸ਼ੇਂਕੋ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਚੋਣ ਲੜ ਰਹੇ ਚਾਰੇ ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ਉਸਦੇ ਸਮਰਥਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਚੋਣਾਂ ਨੂੰ ਦਿਖਾਵਾ ਦੱਸਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲੋਕਤੰਤਰ ਦਾ ਕਤਲ ਕਿਹਾ ਹੈ।
ਵਿਰੋਧ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਨੂੰ ਬੇਰਹਿਮੀ ਨਾਲ ਕੁਚਲਿਆ ਗਿਆ
2020 ਦੀਆਂ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਲੁਕਾਸ਼ੇਂਕੋ ਦੀ ਵਿਵਾਦਤ ਜਿੱਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਵਿਰੋਧ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਹੋਏ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 9 ਲੱਖ ਲੋਕ ਸੜਕਾਂ ‘ਤੇ ਉਤਰ ਆਏ। ਪਰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਰੋਧ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਾਂ ਨੂੰ ਬੇਰਹਿਮੀ ਨਾਲ ਕੁਚਲ ਦਿੱਤਾ। ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਵਿਰੋਧੀ ਆਗੂ ਜਾਂ ਤਾਂ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਹਨ ਜਾਂ ਦੇਸ਼ ਛੱਡ ਕੇ ਭੱਜਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਹਨ। ਸੁਤੰਤਰ ਮੀਡੀਆ ਅਤੇ ਗੈਰ-ਸਰਕਾਰੀ ਸੰਗਠਨਾਂ ‘ਤੇ ਵੀ ਸਖ਼ਤ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਲਗਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ।
ਲੁਕਾਸੈਂਕੋ ਨੇ ਆਲੋਚਕਾਂ ‘ਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ
ਲੁਕਾਸ਼ੇਂਕੋ ਦੇ ਸਹੁੰ ਚੁੱਕ ਸਮਾਗਮ ਵਿੱਚ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਸਮਰਥਕ ਮੌਜੂਦ ਸਨ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਆਲੋਚਕਾਂ ਨੂੰ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਤਾਕਤਾਂ ਦੇ ਗੁਲਾਮ ਕਿਹਾ ਅਤੇ ਕਿਹਾ, “ਤੁਹਾਨੂੰ ਜਨਤਾ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ ਅਤੇ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਵੀ ਨਹੀਂ ਮਿਲੇਗਾ। ਸਾਡਾ ਲੋਕਤੰਤਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨਾਲੋਂ ਬਿਹਤਰ ਹੈ ਜੋ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਆਦਰਸ਼ ਸਮਝਦੇ ਹਨ।” ਇਸ ਦੌਰਾਨ, ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰ ਸਮੂਹਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਬੇਲਾਰੂਸ ਵਿੱਚ 1,200 ਤੋਂ ਵੱਧ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਕੈਦੀ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਨੋਬਲ ਪੁਰਸਕਾਰ ਜੇਤੂ ਅਤੇ ਵਿਅਸਨਾ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰ ਕੇਂਦਰ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਐਲੇਸ ਬਿਆਲਿਆਤਸਕੀ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
ਬੇਲਾਰੂਸ ਵਿੱਚ ਪੁਤਿਨ ਦੀ ਪਕੜ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੈ
ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਕਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਲੁਕਾਸੈਂਕੋ ਦੀ ਤਾਕਤ ਰੂਸ ਦੇ ਸਮਰਥਨ ‘ਤੇ ਟਿਕੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਰੂਸ ਨੇ 2020 ਵਿੱਚ ਵਿਰੋਧ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਾਂ ਨੂੰ ਦਬਾਉਣ ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਮਦਦ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਜਦੋਂ ਰੂਸ ਨੇ 2022 ਵਿੱਚ ਯੂਕਰੇਨ ‘ਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ, ਤਾਂ ਲੁਕਾਸੈਂਕੋ ਨੇ ਬੇਲਾਰੂਸੀ ਜ਼ਮੀਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦੇ ਦਿੱਤੀ। ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ, ਰੂਸ ਨੇ ਬੇਲਾਰੂਸ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਕੁਝ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਹਥਿਆਰ ਵੀ ਤਾਇਨਾਤ ਕੀਤੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਫੌਜੀ ਗੱਠਜੋੜ ਹੋਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੋਇਆ ਹੈ।