ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਨਿਊਜ. ਰੂਸ ਅਤੇ ਯੂਕਰੇਨ ਯੁੱਧ: ਯੂਰਪ, ਏਸ਼ੀਆ ਅਤੇ ਮੱਧ ਪੂਰਬ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਇੱਕ ਭੂਗੋਲਿਕ ਚੌਰਾਹੇ ‘ਤੇ ਸਥਿਤ ਇੱਕ ਛੋਟਾ ਪ੍ਰਾਇਦੀਪ, ਕਰੀਮੀਆ, ਰੂਸ ਅਤੇ ਯੂਕਰੇਨ ਵਿਚਕਾਰ ਤਣਾਅ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਹ ਖੇਤਰ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਆਪਣੀ ਕੁਦਰਤੀ ਸੁੰਦਰਤਾ ਅਤੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਮਹੱਤਤਾ ਲਈ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਫੌਜੀ ਅਤੇ ਵਪਾਰਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਤੋਂ ਵੀ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਕਰੀਮੀਆ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਲਈ ਇੰਨਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਿਉਂ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਕੀ ਹੈ।
ਸਦੀਆਂ ਪੁਰਾਣਾ ਹੈ ਕਰੀਮੀਆ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ
ਇਹ ਖੇਤਰ ਕਦੇ ਯੂਨਾਨੀ, ਮੰਗੋਲ ਅਤੇ ਓਟੋਮਨ ਸਾਮਰਾਜਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਵਿਵਾਦ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਸੀ। 1783 ਵਿੱਚ ਰੂਸੀ ਸਾਮਰਾਜ ਨੇ ਕਬਜ਼ੇ ਵਿੱਚ ਲੈ ਲਿਆ। 1954 ਵਿੱਚ, ਸੋਵੀਅਤ ਯੂਨੀਅਨ ਦੇ ਨੇਤਾ ਨਿਕਿਤਾ ਖਰੁਸ਼ਚੇਵ ਨੇ ਕਰੀਮੀਆ ਨੂੰ ਯੂਕਰੇਨ ਨੂੰ ਸੌਂਪ ਦਿੱਤਾ, ਜੋ ਉਸ ਸਮੇਂ ਸੋਵੀਅਤ ਗਣਰਾਜ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਸੀ। 1991 ਵਿੱਚ ਸੋਵੀਅਤ ਯੂਨੀਅਨ ਦੇ ਭੰਗ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਕਰੀਮੀਆ ਸੁਤੰਤਰ ਯੂਕਰੇਨ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣ ਗਿਆ। ਹਾਲਾਂਕਿ, 2014 ਵਿੱਚ ਰੂਸ ਨੇ ਇਸ ‘ਤੇ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੁਆਰਾ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਕਰੀਮੀਆ ਦਾ ਧਾਰਮਿਕ ਮਹੱਤਵ ਵੀ ਘੱਟ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇੱਥੇ ਹੀ ਕੀਵਨ ਰਸ ਦੇ ਸ਼ਾਸਕ ਵਲਾਦੀਮੀਰ ਮਹਾਨ ਨੇ ਈਸਾਈ ਧਰਮ ਅਪਣਾਇਆ ਸੀ, ਜਿਸਨੂੰ ਰੂਸੀ ਅਧਿਆਤਮਿਕਤਾ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਫੌਜੀ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਤੋਂ ਕਰੀਮੀਆ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ
ਰੂਸ ਲਈ, ਕਰੀਮੀਆ ਇੱਕ ਫੌਜੀ ਸੰਪਤੀ ਹੈ। ਰੂਸੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਵਲਾਦੀਮੀਰ ਪੁਤਿਨ ਨੇ ਇਸਨੂੰ “ਡੁੱਬਦਾ ਜਹਾਜ਼ ਵਾਹਕ” ਕਿਹਾ। ਕ੍ਰੀਮੀਆ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਸੇਵਾਸਤੋਪੋਲ ਸ਼ਹਿਰ ਰੂਸ ਦੀ ਕਾਲੇ ਸਾਗਰ ਜਲ ਸੈਨਾ ਦਾ ਮੁੱਖ ਅੱਡਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਥਾਨ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਯੂਕਰੇਨ ‘ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਰੱਖਣ ਲਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਨਾਟੋ ਮੈਂਬਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਰੋਮਾਨੀਆ ਅਤੇ ਤੁਰਕੀ ਤੋਂ ਸਿਰਫ਼ 200 ਮੀਲ ਦੂਰ ਹੈ।
ਫੌਜੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਨੂੰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕਰਨ ਲਈ…
ਰੂਸ ਨੇ ਕਰੀਮੀਆ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਫੌਜੀ ਸ਼ਕਤੀ ਵਧਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼, ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਹਥਿਆਰ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, ਯੂਕਰੇਨ ਨੇ ਵੀ ਕਰੀਮੀਆ ਵਿੱਚ ਰੂਸ ਦੀ ਫੌਜੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਨੂੰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕਰਨ ਲਈ ਡਰੋਨ ਅਤੇ ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਹਮਲੇ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਯੂਕਰੇਨ ਨੇ ਸੇਵਾਸਤੋਪੋਲ ‘ਤੇ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਰੂਸ ਨੇ ਨਾਕਾਮ ਕਰਨ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ।
ਵਸਨੀਕਾਂ ਦਾ ਦਰਦ
ਕ੍ਰੀਮੀਆ ਦੀ ਆਦਿਵਾਸੀ ਆਬਾਦੀ, ਕ੍ਰੀਮੀਅਨ ਤਾਤਾਰ, ਇੱਕ ਤੁਰਕੀ-ਭਾਸ਼ੀ ਇਸਲਾਮੀ ਭਾਈਚਾਰਾ, ਇਸ ਖੇਤਰ ਦਾ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਿੱਸਾ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਤਾਤਾਰ, ਜੋ 15ਵੀਂ ਸਦੀ ਤੋਂ ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਰਹਿ ਰਹੇ ਸਨ, ਨੂੰ 1783 ਵਿੱਚ ਰੂਸੀ ਸਾਮਰਾਜ ਦੁਆਰਾ ਆਪਣੇ ਕਬਜ਼ੇ ਵਿੱਚ ਲਏ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਅਤਿਆਚਾਰਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ। 1944 ਵਿੱਚ, ਜੋਸਫ਼ ਸਟਾਲਿਨ ਨੇ ਤਾਤਾਰਾਂ ਦਾ ਸਮੂਹਿਕ ਦੇਸ਼ ਨਿਕਾਲਾ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਦੀਆਂ ਯਾਦਾਂ ਅਜੇ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦਿਲਾਂ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿੰਦਾ ਹਨ। ਅੱਜ, ਤਾਤਾਰ ਕ੍ਰੀਮੀਆ ਦੀ 2.2 ਮਿਲੀਅਨ ਆਬਾਦੀ ਦਾ ਸਿਰਫ 13% ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਰੂਸੀ ਬੋਲਣ ਵਾਲੇ 76% ਹਨ। ਤਾਤਾਰ ਭਾਈਚਾਰਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਰੀਮੀਆ ਯੂਕਰੇਨੀ ਕੰਟਰੋਲ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸ ਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ ਅਤੇ ਪਛਾਣ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰਹੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ, ਕਰੀਮੀਆ ਸਿਰਫ਼ ਜ਼ਮੀਨ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵਿਰਾਸਤ ਅਤੇ ਸਨਮਾਨ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ।
ਰੂਸ ਅਤੇ ਯੂਕਰੇਨ ਕਰੀਮੀਆ ‘ਤੇ ਦਾਅਵਾ ਕਰਦੇ ਹਨ
ਰੂਸ ਲਈ ਕਰੀਮੀਆ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਸਿਰਫ਼ ਫੌਜੀ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਅਤੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਵੀ ਹੈ। ਪੁਤਿਨ ਸੋਵੀਅਤ ਯੂਨੀਅਨ ਦੇ ਟੁੱਟਣ ਨੂੰ 20ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਭੂ-ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਤ੍ਰਾਸਦੀ ਮੰਨਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ, 2014 ਵਿੱਚ ਕਰੀਮੀਆ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਲੈਣਾ ਇੱਕ ਇਤਿਹਾਸਕ ਗਲਤੀ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰਨ ਬਾਰੇ ਸੀ। ਰੂਸ ਵਿੱਚ ਕਰੀਮੀਆ ਦੇ ਰਲੇਵੇਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਬਹੁਤ ਉਤਸ਼ਾਹ ਸੀ।
ਯੂਕਰੇਨ ਦਾ ਰੂਸ ਦੇ ਕਰੀਮੀਆ ‘ਤੇ ਦਾਅਵਾ ਰੱਦ
ਯੂਕਰੇਨ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਵੋਲੋਦੀਮੀਰ ਜ਼ੇਲੇਂਸਕੀ ਨੇ ਕਰੀਮੀਆ ‘ਤੇ ਰੂਸ ਦੇ ਦਾਅਵੇ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਯੂਕਰੇਨ ਦੇ ਸੰਵਿਧਾਨ ਵਿੱਚ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਸਰਹੱਦਾਂ ਨੂੰ ਬਦਲਣ ਦਾ ਕੋਈ ਵੀ ਫੈਸਲਾ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਜਨਮਤ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਰਾਹੀਂ ਹੀ ਲਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਉਹ ਵੀ ਆਮ ਹਾਲਾਤਾਂ ਵਿੱਚ, ਯੁੱਧ ਦੌਰਾਨ ਨਹੀਂ। ਯੂਕਰੇਨ ਦੇ ਲੋਕ ਕਰੀਮੀਆ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਮਾਤ ਭੂਮੀ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਮੰਨਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਰੂਸ ਨੂੰ ਸੌਂਪਣ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਹਨ।
