ਜਨਵਰੀ ਤੋਂ ਹੁਣ ਤੱਕ 1.4 ਮਿਲੀਅਨ ਤੋਂ ਵੱਧ ਅਫਗਾਨੀਆਂ ਨੂੰ ਈਰਾਨ ਤੋਂ ਜ਼ਬਰਦਸਤੀ ਬਾਹਰ ਕੱਢਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ (ਯੂ.ਐਨ.) ਸ਼ਰਨਾਰਥੀ ਏਜੰਸੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਈਰਾਨ ਅਤੇ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੀ ਸਰਹੱਦ ‘ਤੇ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਲਗਭਗ 20,000 ਅਫਗਾਨ ਸ਼ਰਨਾਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਜ਼ਬਰਦਸਤੀ ਵਾਪਸ ਭੇਜਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਪਿਛਲੇ ਮਹੀਨੇ ਈਰਾਨ ਅਤੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਵਿਚਕਾਰ 12 ਦਿਨਾਂ ਦੀ ਜੰਗ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧੀ। ਈਰਾਨ ਨੇ 24 ਜੂਨ ਤੋਂ 9 ਜੁਲਾਈ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ, ਯਾਨੀ ਸਿਰਫ਼ 16 ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ, ਦੇਸ਼ ਤੋਂ 5 ਲੱਖ ਤੋਂ ਵੱਧ ਅਫਗਾਨ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਕੱਢ ਦਿੱਤਾ।
ਈਰਾਨ ਨੇ ਮਾਰਚ 2025 ਵਿੱਚ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਰਹਿ ਰਹੇ ਅਫਗਾਨ ਪ੍ਰਵਾਸੀਆਂ ਨੂੰ 6 ਜੁਲਾਈ ਤੱਕ ਦੇਸ਼ ਛੱਡ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਬਰਦਸਤੀ ਬਾਹਰ ਕੱਢ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਈਰਾਨੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਅਫਗਾਨ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਲਈ ਜਾਸੂਸੀ, ਅੱਤਵਾਦੀ ਹਮਲੇ ਅਤੇ ਡਰੋਨ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਅਫਗਾਨੀਆਂ ਨੇ ਮੀਡੀਆ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕੁੱਟਿਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪੈਸੇ ਖੋਹ ਲਏ ਗਏ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਨਾਬਾਲਗ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ।
ਸ਼ਰਨਾਰਥੀਆਂ ਨੇ ਲਗਾਏ ਆਰੋਪ
ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਨਿਊਯਾਰਕ ਟਾਈਮਜ਼ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਨਾ ਤਾਂ ਕਾਫ਼ੀ ਸਮਾਨ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਭਵਿੱਖ ਲਈ ਕੋਈ ਉਮੀਦ। 42 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਈਰਾਨ ਵਿੱਚ ਮਜ਼ਦੂਰ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਮੁਹੰਮਦ ਅਖੁੰਦਜ਼ਾਦਾ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਮੈਂ 42 ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਈਰਾਨ ਵਿੱਚ ਸਖ਼ਤ ਮਿਹਨਤ ਕੀਤੀ, ਮੇਰੇ ਗੋਡੇ ਟੁੱਟ ਗਏ ਅਤੇ ਹੁਣ ਮੈਨੂੰ ਕੀ ਮਿਲਿਆ?”
ਇਰਾਨ ਤੋਂ ਦੇਸ਼ ਨਿਕਾਲਾ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਇੱਕ ਅਫਗਾਨ ਸ਼ਰਨਾਰਥੀ ਬਸ਼ੀਰ ਨੇ ਮੀਡੀਆ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਉਸ ਤੋਂ 17 ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਮੰਗੇ। ਫਿਰ ਉਸਨੂੰ ਦੋ ਦਿਨਾਂ ਲਈ ਹਿਰਾਸਤ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਨਾ ਤਾਂ ਖਾਣਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਪਾਣੀ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਬਸ਼ੀਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਅਧਿਕਾਰੀ ਉਸ ਨਾਲ ਦੁਰਵਿਵਹਾਰ ਕਰਦੇ ਸਨ।
ਇੱਕ ਹੋਰ ਨੌਜਵਾਨ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ ਨੂੰ ਜਾਸੂਸੀ ਦੇ ਦੋਸ਼ ਵਿੱਚ ਫੜ ਕੇ ਕੈਦ ਕਰ ਲਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸਨੂੰ ਖਾਣਾ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਹਿਰਾਸਤ ਵਿੱਚ ਲੈ ਕੇ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।
ਦਿ ਗਾਰਡੀਅਨ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਇੱਕ ਅਫਗਾਨ ਔਰਤ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਈਰਾਨੀ ਅਧਿਕਾਰੀ ਰਾਤ ਨੂੰ ਆਏ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਕੱਪੜੇ ਵੀ ਨਹੀਂ ਲੈਣ ਦਿੱਤੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਕੂੜੇ ਵਾਂਗ ਸੁੱਟ ਦਿੱਤਾ। ਰਸਤੇ ਵਿੱਚ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਬੈਂਕ ਕਾਰਡ ਤੋਂ ਪੈਸੇ ਕੱਢੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਬੋਤਲ ਲਈ 80 ਰੁਪਏ ਅਤੇ ਸੈਂਡਵਿਚ ਲਈ 170 ਰੁਪਏ ਲਏ।